4 λόγοι για να δεις το "Όνειρο ενός Γελοίου" των Έφης Μπίρμπα & Άρη Σερβετάλη
Το «Όνειρο ενός Γελοίου», που πρωτοπαρουσιάστηκε το 2022 γνωρίζοντας sold-out παραστάσεις και έντονη ανταπόκριση κοινού και κριτικών, επιστρέφει στο Κιβωτός (από 18/11) ως μια ανανεωμένη, μυσταγωγική σκηνική πρόταση, όπου η Έφη Μπίρμπα και ο Άρης Σερβετάλης μετατρέπουν τον ντοστογιεφσκικό στοχασμό σε τελετουργία· μια πράξη όπου το όνειρο γίνεται σώμα και η γελοιότητα υπαρξιακή αποκάλυψη, φωτίζοντας τα βαθύτερα όρια της ανθρώπινης ψυχής.
Γιώργος Καπλανίδης©
Υπαρξιακή κατάδυση στη φιλοσοφία του Ντοστογιέφσκι
Η παράσταση επιχειρεί μια μελετημένη φιλοσοφική συζήτηση γύρω από το νόημα της ύπαρξης, την ματαιότητα, τη γνώση και την ανθρώπινη φιλοδοξία. Ο Ντοστογιέφσκι, μέσω του μονόλογου του "γελοίου", αποκαλύπτει τις αλήθειες της ανθρώπινης ψυχής, καθώς ο πρωταγωνιστής αναζητά τη λύτρωση σε όνειρο που ανατρέπει την πραγματικότητα. Η παράσταση ανοίγει ρωγμές και ερωτήματα στον θεατή, προκαλώντας εσωτερική αναμέτρηση με το σκοτάδι και το φως. Κι έτσι υπηρετεί τον θεμελιώδη ρόλο του θεάτρου: να αφυπνίζει, να αναστατώνει και να μετακινεί. Σε αυτή την προαιώνια λειτουργία της θεατρικής πράξης, το "Όνειρο ενός Γελοίου" ανταποκρίνεται πλήρως, μετατρέποντας την υπαρξιακή κατάδυση σε στοχαστική εμπειρία και καθιστώντας την παράσταση έναν καθρέφτη της δικής σου ύπαρξης.
Γιώργος Καπλανίδης©
Ερμηνεία υψηλού επιπέδου από τον Άρη Σερβετάλη
Ο Άρης Σερβετάλης προσφέρει μια έντονα συγκινητική ερμηνεία του Γελοίου, "βυθιζόμενος ολοκληρωτικά στην ψυχή του ήρωα". Η καθοδήγηση της Έφης Μπίρμπα – στη σκηνοθεσία, την εικαστική εγκατάσταση και τον σχεδιασμό κοστουμιών – τον οδηγεί σε μια ερμηνεία όπου η τραγικότητα, το κωμικό και το ονειρικό στοιχείο συνυπάρχουν οργανικά, χαρίζοντας στο ρόλο μια σχεδόν υπερβατική υπόσταση. Η χαρακτηριστική πλαστικότητα της κίνησής του, η λεπτομερής εκφραστική του ακρίβεια και η ικανότητά του να μετατρέπει το σώμα σε πεδίο μετάβασης ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό, δημιουργούν μια σωματική υποκριτική που σπάνια συναντά κανείς στο ελληνικό θέατρο. Στην ερμηνεία αυτή συμβάλλει ουσιαστικά και η δραματουργική επεξεργασία των Άρη Σερβετάλη και Έφης Μπίρμπα, που φωτίζει τα υπαρξιακά στρώματα του ντοστογιεφσκικού κειμένου με ακρίβεια και ευαισθησία. Η μουσική του Vangelino Currentzis, σε συνδυασμό με τον ατμοσφαιρικό φωτισμό του Γιώργου Καρβέλα, ενισχύει την τελετουργική διάσταση της παράστασης, δημιουργώντας έναν σκηνικό παλμό που συνομιλεί άμεσα με τον ρυθμό του ηθοποιού. Έτσι, ο θεατής δεν βλέπει απλώς έναν χαρακτήρα, αλλά αισθάνεται ότι ζει το όνειρό του, παλεύοντας μαζί του μέσα στην παράσταση, με την ερμηνεία να λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στο κείμενο του Ντοστογιέφσκι και τη δική του εσωτερική διαδρομή.
Γιώργος Καπλανίδης©
Σκηνοθετική ματιά της Έφης Μπίρμπα: αισθητική και συμβολισμοί
Η Έφη Μπίρμπα ανέλαβε όχι μόνο τη σκηνοθεσία, αλλά και την εικαστική εγκατάσταση και τον σχεδιασμό κοστουμιών, προσφέροντας μια ενιαία, συμβολική και ποιητική σκηνική εικόνα. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της παράστασης είναι η χρήση του νερού ως κεντρικού εικαστικού μοτίβου — λειτουργεί ως καθρέφτης της ανθρώπινης ύπαρξης, χώρος ονείρου και ταλάντευσης μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Η αισθητική αυτή δεν είναι απλώς διακοσμητική: ενισχύει το συμβολικό βάθος του κειμένου και δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που μοιάζει τελετουργική, σχεδόν μυσταγωγική. Η σκηνοθετική ματιά της Μπίρμπα κάνει το έργο πιο οικουμενικό — δεν απευθύνεται μόνο στους γνώστες του Ντοστογιέφσκι, αλλά σε οποιονδήποτε θεατή επιθυμεί να στοχαστεί την ύπαρξη.
Γιώργος Καπλανίδης©
Αυτό το έργο είναι καλέσμα για προσωπική αναμέτρηση
Το διήγημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι "Το Όνειρο ενός Γελοίου" αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου που, μέσα από ένα όνειρο, βιώνει την ακραία γελοιότητα και μοναξιά του, αναζητώντας νόημα και λύτρωση απέναντι στην ανθρώπινη αδυναμία και την κοινωνική αδικία. Η παράσταση αναδεικνύει αυτό το υπαρξιακό ταξίδι με τελετουργική σκηνική πράξη: ο Γελοίος γίνεται όχημα και αφορμή για κάθε θεατή να αναμετρηθεί με το δικό του "όνειρο" — με τις αμφιβολίες, τις ελπίδες, τις απογοητεύσεις και τα βαθύτερα ερωτήματα. Μέσα από τον συνδυασμό πλαστικότητας στην κίνηση, εκφραστικής λεπτομέρειας και μουσικής, η σκηνή διασχίζει την πτώση, την αποκάλυψη, το σκοτάδι και το φως, προσφέροντας μια πορεία αναγέννησης. Είναι μια πρόσκληση όχι μόνο στο θέατρο, αλλά στη δική σου ύπαρξη — να αναμετρηθείς με όσα σχολιάζει, να προβληματιστείς και, ίσως, να ανακαλύψεις κάτι νέο για σένα.
